Het werd uiteindelijk een project van ruim 2 jaar, volgens ons eigen ritme, beschikbare tijd en mankracht. Stap voor stap werkten we aan de groene strook en het ecologische waterzuiveringssysteem langs ons huis. Waar er eerst alleen een brede oprit in asfalt was. Niet alleen omdat het nodig is dat er meer delen in onze leefomgeving onthard zouden moeten worden (zowel letterlijk als figuurlijk) maar omdat al wat leeft zoveel interessanter is om te observeren. Op het ritme van de seizoenen is het leven voortdurend in evolutie.
We gingen vorig jaar niet met vakantie en dit jaar ook niet, als dat tijdens de coronaperiode al een wijze beslissing zou zijn. Het hele ding van met vakantie gaan is de idee dat het gras altijd groener is aan de andere kant van de heuvel. Dat is een idee dat voor vele mensen die in een verstedelijkte omgeving wonen letterlijk wel op gaat. Of we het nu willen erkennen of niet, een groene omgeving doet ons goed. Meteen heeft het leven in een omgeving waar alles dichtbij is, openbare voorzieningen zoals scholen, bibliotheek, openbaar vervoer, winkels, cafeetjes, enz…, enorm veel voordelen. We willen allemaal het beste van twee werelden. Het landschap waarin we leven kan beiden bevatten: groen en alle menselijk gemaakte dingen die wij handig en leuk vinden in een gezonde mix. Die gezonde mix optimaliseren daaraan willen wij persoonlijk bijdragen, door zorg te dragen voor de natuur. Heel direct ook rondom ons huis. Al onze tuinen samen zouden een super natuurgebied kunnen zijn. Rondom ons huis maken we jaar na jaar meer plaats voor een rijkere biodiverser natuur op microformaat. Dat is een boeiend proces.
Vooral op warme zomerse dagen merk je dat er in onze leefomgeving al veel te veel steen is. Op straten en pleinen is het nauwelijks te harden zodra de zomerse zon hoger klimt. Waar een boom schaduw geeft is het dan aangenamer. Toen we dit huis kochten was het ons plan om hier meer leven in de brouwerij te brengen. En daarbij bedoelen we letterlijk leven: groen, bloemen, insecten en meer, en dat is ondertussen al goed gelukt. Het opbreken van de oprit kon pas goed van start gaan toen we via de zelfstoogstboerderij in contact kwamen met buren die ook wilden autodelen. Daardoor was een eigen auto niet langer nodig. Onze eigen weinig gebruikte kar kon voorgoed vertrekken.
Omdat we het project helemaal zelf in handen namen, draaide het anders uit dan wanneer we de opdracht aan een aannemer hadden gegeven. We wisten vooraf niet helemaal zeker waar we aan begonnen, wat we allemaal zouden tegen komen, maar dat was oké. Deze werkwijze maakte dat we voortdurend konden bijsturen en onze fantasie gebruiken. Nadat we in 2018 de zijgevel van de achterbouw hadden geïsoleerd en afgewerkt met recuperatiehout, zetten we een eerste stap met het uitbreken van een deel van het asfalt. Dat bleek een klus die veel zwaarder was dan we hadden ingeschat. Onder 2 lagen asfalt bleek een bikkelharde laag beton te liggen en daaronder een hoop steenpuin van 20 tot 30 cm dik, en 2 rijen fundering over de gehele lengte. Dit er allemaal uithalen zou zelfs met zwaar materieel een enorme klus zijn. Maar wij hadden net besloten om dat niet te doen. Om zoveel mogelijk louter menselijke energie te gebruiken. We zijn toen wel een zware boorhamer gaan huren en uiteindelijk ook een kleine container. Het was onbegonnen werk om dit zelf allemaal naar het containerpark over te brengen. We spraken een paar letsers* uit onze buurt aan om ons te komen helpen.
Een eerste deel van het asfalt ging er in de herftst van 2018 uit maar het duurde tot na de winter voor we alle moed en mankracht konden verzamelen om al de rest eruit te halen. Uiteindelijk hebben we alleen het asfalt afgevoerd en een fractie van de beton en steenafval. Met de opgegraven stenen en brokke beton hebben we stapelmuurtjes gemaakt. Het pad zelf moest ook nog vorm krijgen, niet rechttoe-rechtaan maar we wilden er wel vlot met de fiets en de fietskar door kunnen laveren. We besloten de fundering te laten steken, die is ook voor een deel zichtbaar in het pad. Het geheel werd een patchwork van gerecupereerde stenen en steenslag. De bloemen aan beide zijden van het pad groeien in het aanwezige steenafval, verrijkt met tuincompost. O.a. teunisbloem, zandraket, slangenkruid, koningskaars, kattenkruid, maar ook juffertje in ’t groen en marietteklokje blijken het goed te doen in de gedraineerde stenige grond. Volgende jaren zullen we nog andere soorten uitproberen want niet alle planten deden het even goed. Aan een kant hebben we de grond wat meer verbeterd en kwamen er ook rozen, en o.a. sedum en verbena bonariënsis.
Toen we halfweg waren zaten we midden in de warme droge zomer van 2019 en al groeien in heel onze tuin vooral planten die het goed doen op zandgrond, toch hing alles slap omdat het al zo lang niet meer geregend had. Het water in de regentonnen en de regenput was opgebruikt. Mijn man Chris en ik stonden te kijken naar de afvoerbuizen die halverwege de breekwerken uit de zijgevel van ons huis komen en daar verder onder de grond naar de riolering gaan. Toen kwam het idee om dat water te gaan zuiveren en naar de tuin te leiden in plaats van naar de riolering.
We hadden al wat gehoord over particuliere ecologische waterzuiveringssystemen en gebruikten al uitsluitend ecologisch afbreekbare wasmiddelen. Op het internet was er heel wat gedocumenteerd. We tekenden ons eigen beperkte systeem. Gezien de ligging vlak naast ons huis, kon dit maximaal 1m breedte in beslag nemen. Het waterzuiveringssysteem zou uiteindelijk 5 meter lang worden en het substraat 1m diep. Voor de zuivering stroomt het water hier verticaal doorheen. Het volledige systeem bestaat uit 3 gemetselde kuipen, verbonden met een systeem van afvoerbuizen en drainagebuizen. De kuip werd aan de binnenkant voorzien van een waterdichte bezetting. Omdat we net voldoende verval konden inbouwen hebben we geen pomp nodig.
Het water komt eerst samen in een septische kuip die volledig is afgesloten, zoniet zou dit voor geurhinder zorgen. Anaerobe bacteriën doen hier een eerste afbraak van de onzuiverheden in het water. Dit water loopt via buizen over in de grootste bak, dat is die met het filtersubstraat dat bestaat uit lagen lavasplit, zand en keien. Het water komt daar vlak onder het oppervlak in de grove lavasplit, zo voorkom je opnieuw geurhinder. Het sijpelt langzaam doorheen 2 lagen zand en lava om uiteindelijk via drainagebuizen in een laag grove keien in de derde bak toe te komen. We hebben de bak met substraat volledig beplant met gele iris. Dat wordt niet zo hoog als riet en is daardoor geschikter voor de beperkte ruimte die we hebben. In de lavasplit vestigen zich bacteriën die de vervuiling in het water verder afbreken tot nutriënten die door planten kunnen worden opgenomen. Het derde compartiment van ons ecologisch waterzuiveringssysteem hebben we afgedekt met een houten deksel (ook weer recuperatie). Uit dit compartiment scheppen we emmers water om de planten te begieten. Op zonnige dagen is dit houten vlondertje een leuke plek om de kikkers in het poeltje waarin het gezuiverde water overloopt te observeren. Dit vijvertje loopt over in een buis die het water tot bij de notenboom brengt waar het in de grond mag sijpelen. In het vijvertje doken de voorbije zomer opeens twee groene kikkers op. Het poeltje zat ook vol met muggenlarven die enorm gesmaakt werden door verschillende soorten watertorren. Ondertussen profiteert de aangeplante beekpunge van het voedselrijke water. Het is een inheemse groenblijvende waterplant die in de lente zorgt voor blauwe bloemetjes die op hun beurt weer insecten aantrekken. Vanuit de derde bak vertrekt een buis naar de tuin waardoor we met behulp van een dompelpomp de achtertuin kunnen bevloeien.
Ondertussen zagen we artikels verschijnen over droogtestress (zie ook links hieronderaan). Dat sterkte onze overtuiging dat we een goede keuze gemaakt hebben. Deze herfst werken we de beplanting rond het kikkerpoeltje af. Het zou fijn zijn als er in de lente ook kikkervisjes zullen zwemmen. Inmiddels zijn er logees in het insectenhotel en de lieveheersbeestjes kwamen jagen op de bladluizen die sporadisch opduiken. Dat is allemaal terugkeer van leven op een plek waar de aarde voordien volledig afgesloten lag en er niets kon leven. Het is een heel kleine plek met veel variatie, de aanwezigheid van water speelt daarin een enorme rol. Maar evenwicht heeft wat tijd nodig. We houden de evolutie in dit nieuw gecreëerde stukje dus nauwgezet in het oog terwijl we er dagelijks doorheen wandelen. We hopen volgend jaar ook meer libellen te zien. Opnieuw was het lange tijd heel droog de voorbije zomer. Maar we merkten al een enorm verschil met 2019. Het groen zorgde voor een aangenamer microklimaat en waar vorig jaar onze notenboom nog een groot deel van de oogst vroegtijdig afstootte konden we deze herfst handenvol noten rapen.
*letser: lid van een LETS-gemeenschap waarin gewone burgers participeren die onderling goederen en diensten uitwisselen en (zich) daarvoor m.b.v. een ruilmuntensysteem (laten) waarderen.
Externe links bij dit onderwerp:
Krijgt België deze zomer te kampen met een ernstig watertekort
Recente opmerkingen